Ημερολόγιο Εγκυμοσύνης

Η εγκυμοσύνη αποτελεί μια φυσιολογική περίοδο στη ζωή της γυναίκας η οποία, λόγω του αναπτυσσόμενου εμβρύου,  χαρακτηρίζεται από μια σειρά αλλαγών στο σώμα της. Η μέση διάρκεια της εγκυμοσύνης υπολογίζεται στις 280 ημέρες ή 40 εβδομάδες από τη πρώτη ημέρα της τελευταίας περιόδου και διαχωρίζεται σε τρία τρίμηνα τα οποία εμφανίζουν διαφορετικά συμπτώματα και χαρακτηριστικά.

Πρώτο τρίμηνο (1η – 12η εβδομάδα κύησης)

Οι πρώτες ημέρες χαρακτηρίζονται από ένα σύνολο συμπτωμάτων τα οποία διαφέρουν εμφανώς σε ένταση και διάρκεια από γυναίκα σε γυναίκα και οφείλονται στην  ορμονική διαταραχή που συνοδεύει την εγκυμοσύνη.

Στα συμπτώματα του πρώτου τριμήνου  συμπεριλαμβάνονται  :

  • Η καθυστέρηση της περιόδου

Η καθυστέρηση της περιόδου είναι το πρώτο σημείο που παρατηρεί μια  γυναίκα με σταθερό κύκλο, χωρίς ωστόσο κάθε καθυστέρηση της περιόδου να δηλώνει κατ’ ανάγκην εγκυμοσύνη. Υπό αυτήν την έννοια, η πρώτη εξέταση που πρέπει να γίνεται  σε κάθε καθυστέρηση είναι ένα τεστ εγκυμοσύνης.

  • Ανεξήγητη κούραση και υπνηλία

Η αύξηση των επιπέδων της προγεστερόνης οδηγεί συνήθως στην εμφάνιση  αυξημένης κόπωσης και υπνηλίας. Συχνή είναι επίσης η συναισθηματική φόρτιση της εγκύου χωρίς κάποιο ιδιαίτερο λόγο. Συνιστάται η έγκυος να κοιμάται αρκετές ώρες κατά τη διάρκεια της νύχτας και να εκμεταλλεύεται οποιοδήποτε διάστημα κατά τη διάρκεια της ημέρας προκειμένου να ξεκουράζεται.

  • Οι ναυτίες και η έντονη ευαισθησία στις μυρωδιές

Στις περισσότερες γυναίκες εμφανίζεται έντονη πρωινή ναυτία κατά τους πρώτους 2-3 μήνες της εγκυμοσύνης. Σε ορισμένες περιπτώσεις η έντονη ναυτία μπορεί να εμφανιστεί  ήδη από τις 2 πρώτες εβδομάδες, να συνδυάζεται με εμετό και να συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια της ημέρας. Συνήθως υποχωρεί με την έλευση του 2ου  τριμήνου. Η κατανάλωση μιας φρυγανιάς, ενός μπισκότου ή ενός φλυτζανιού με ζεστό τσάι μπορεί να βοηθήσει αρκετά.

  • Απώλεια ή αύξηση της όρεξης και υπερευαισθησία της όσφρησης

Μαζί με την ναυτία και την τάση για εμετό, ορισμένες γυναίκες παρουσιάζουν υπερευαισθησία της όσφρησης και απώλεια ή αύξηση της όρεξης. Συνιστάται η αποφυγή φαγητών με έντονα αρώματα, τα πικάντικα, οι βαριές σάλτσες και τα λιπαρά καθώς μπορούν να προκαλέσουν καούρες και τάση για εμετό και προτιμάται η ελαφριά κουζίνα με μικρές και συχνές μερίδες φαγητού. Η ναυτία μπορεί να βελτιωθεί με τη λήψη πολλών υγρών και τη ξεκούραση.

  • Αυξημένη ευαισθησία των μαστών

Η ευαισθησία του στήθους αποτελεί ένα από τα πρώτα συμπτώματα της εγκυμοσύνης, με τον μαστό γίνεται πιο στητός και διογκωμένος ήδη από την 4η   με 6η  εβδομάδα.  Μια αίσθηση δυσφορίας και  πόνου στο στήθος, παρόμοια με αυτή της περιόδου, χαρακτηρίζει όλο το πρώτο τρίμηνο. Η αυξημένη αιμάτωση και οι αλλαγές που συμβαίνουν στο μαστό μπορούν να οδηγήσουν στην αύξηση του μεγέθους του κατά 2-3 νούμερα, ιδίως αν είναι η πρώτη εγκυμοσύνη. Συχνή είναι η αίσθηση φαγούρας στο μαστό και η σταδιακή εμφάνιση ραγάδων, ενώ σταδιακά εμφανίζονται φλέβες κάτω από το δέρμα, οι θηλές γίνονται μεγαλύτερες και πιο σκούρες και εμφανίζονται κάποια μικρά εξογκώματα στη περιοχή της θηλής, Όλα αυτά είναι απολύτως φυσιολογικά καθώς το στήθος ετοιμάζεται για τον επερχόμενο θηλασμό. Ο πόνος στο στήθος μπορεί να βελτιωθεί χρησιμοποιώντας μαλακά σουτιέν χωρίς μπανέλες και ραφές κοντά στη θηλή.

  • Αυξημένος μετεωρισμός και δυσκοιλιότητα

Τα υψηλά επίπεδα προγεστερόνης έχουν ως αποτέλεσμα τη χαλάρωση του γαστρεντερικού σωλήνα και την επιβράδυνση της πέψης της εγκύου με αποτέλεσμα, ειδικά μετά από μεγάλα γεύματα, την εμφάνιση μετεωρισμού και την αυξημένη παραγωγή αερίων. Η ελάττωση των συσπάσεων του εντέρου και η επιβράδυνση της κίνησης των τροφών μέσα σε αυτό, οδηγούν σταδιακά στην εμφάνιση δυσκοιλιότητας. Με την πάροδο των εβδομάδων η δυσκοιλιότητα τείνει να χειροτερεύει αφενός λόγω της πίεσης που δέχεται το έντερο  από το αυξανόμενο μέγεθος της μήτρας και αφετέρου από τη λήψη των συμπληρωμάτων σιδήρου.

Η σωστή διατροφή και η ήπια τακτική άσκηση μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση αυτών των συμπτωμάτων. Συνιστάται η αποφυγή τροφών που αποδεδειγμένα προκαλούν φούσκωμα και αυξημένα αέρια όπως τα όσπρια, το μπρόκολο, το λάχανο και το κουνουπίδι. Επιπλέον, κάποια γαλακτοκομικά είδη όπως τα λιπαρά τυριά και τα παγωτά προκαλούν αποδεδειγμένα φούσκωμα. Αποφεύγεται η κατανάλωση τηγανητών καθώς και ανθρακούχων ποτών ή φρουτοποτών. Για την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας, η διατροφή θα πρέπει να  περιλαμβάνει τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες όπως ψωμί ολικής άλεσης, δημητριακά, μπάμιες, μπανάνες, μαρούλι, ξερά δαμάσκηνα και βερίκοκα, αχλάδια, ακτινίδια, καστανό ρύζι, φράουλες, ψητή πατάτα με τη φλούδα. Η κατανάλωση αρκετής ποσότητας  νερού  βοηθά στην καλύτερη πέψη και στη μείωση του μετεωρισμού ή/και της δυσκοιλιότητας. Η λήψη μικρών και συχνών γευμάτων με καλό μάσημα των τροφών αλλά και η ένταξη της ήπιας σωματικής άσκησης στην καθημερινότητα συμβάλει στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

  • Κηλίδες αίματος

Σε ορισμένες γυναίκες μπορεί να εμφανιστούν ίχνη αίματος μετά από 10-14 ημέρες κατόπιν της σύλληψης, το οποίο οφείλεται στην προσκόλληση του γονιμοποιημένου ωαρίου στα τοιχώματα της μήτρας. Η αιμορραγία είναι συνήθως ελαφριά, έχει τη μορφή κηλίδων με απαλό ροζ χρώμα και συνήθως διαρκεί για 1-2 ημέρες. Καθώς μπορεί  να συνοδεύεται από πόνους περιόδου, θα μπορούσε να αντιληφθεί λανθασμένα ως μια κανονική περίοδος. Κηλίδες αίματος μπορούν να εμφανιστούν και μετά από μια ερωτική επαφή λόγω της αυξανόμενης ευαισθησίας του τραχήλου. Στις περιπτώσεις έντονης, όμως, αιμορραγίας κρίνεται απαραίτητη η ιατρική εξέταση.

Η θετικοποίηση της β-χοριακής ορού αίματος 11 ημέρες μετά τη γονιμοποίηση αποτελεί τη βιοχημική διαπίστωση της εγκυμοσύνης.  Ωστόσο, η υπερηχογραφική διαπίστωση σπάνια μπορεί να διαπιστωθεί νωρίτερα από την 5η εβδομάδα κυήσεως.

Η εμβρυική ανάπτυξη ανά εβδομάδα περιλαμβάνει τα εξής :

  • Την 5η εβδομάδα (29η έως 35η ημέρα),

ο κολπικός υπέρηχος μπορεί να αναδείξει την ύπαρξη ενδομήτριας ή εξωμήτριας εγκυμοσύνης με την απεικόνιση του σάκου της κύησης. Από τον εμβρυικό δίσκο δημιουργούνται τρεις στιβάδες ιστών. Το εξώδερμα, το μεσόδερμα και το ενδόδερμα.  Από το εξώδερμα θα δημιουργηθεί το δέρμα, τα μαλλιά, τα αυτιά, η μύτη, το στόμα, οι ενδοκρινείς αδένες και το νευρικό σύστημα. Από το μεσόδερμα, θα δημιουργηθεί ο σκελετός, οι μύες, τα αγγεία, η καρδιά, το αιμοποιητικό σύστημα και τα όργανα της αναπαραγωγής.  Από το ενδόδερμα, θα δημιουργηθεί το στομάχι, το ήπαρ, οι πνεύμονες και το ουροποιητικό σύστημα. Αυτή την εβδομάδα ξεκινά η ανάπτυξη του νευρικού συστήματος και του θυρεοειδούς αδένα καθώς και η ανάπτυξη της καρδιάς και του αγγειακού συστήματος.

  • Την 6η εβδομάδα (36η έως 42η ημέρα),

ο πλακούντας έχει αρχίσει να λειτουργεί. Ανιχνεύεται η καρδιακή λειτουργία με παλμική Doppler κολπική υπερηχογραφία .  Το μήκος του εμβρύου κυμαίνεται  μεταξύ 4 έως 6 χιλιοστών.

  • Την 7η εβδομάδα (43η έως 49η ημέρα),

αρχίζουν να εμφανίζονται τα εντυπώματα των άνω άκρων, ενώ ο  εμβρυικός σάκος συνεχίζει να μεγαλώνει. Το μήκος του εμβρύου κυμαίνεται μεταξύ 5-9 χιλιοστών.

  • Την 8η εβδομάδα (50η έως 56η ημέρα),

αναπτύσσονται τα χέρια και τα πόδια του εμβρύου καθώς και το σύνολο των οργάνων όπως ο εγκέφαλος, τα μάτια, το έντερο, το πάγκρεας, οι βρόγχοι, η στοματική και η ρινική κοιλότητα, η παρεγκεφαλίδα, ο σπλήνας, το άνω χείλος και το αυτί. Το μήκος του εμβρύου κυμαίνεται μεταξύ 9-13 χιλιοστών.

  • Την 9η εβδομάδα (57η έως 63η ημέρα),

δημιουργούνται τα οστά στα άνω και κάτω άκρα και αρχίζουν να διακρίνονται οι οφθαλμικοί κόγχοι, η μύτη και το στόμα. Ο πλακούντας αρχίζει να σχηματίζεται και προοδευτικά αναλαμβάνει το ρόλο του στη διατροφή του εμβρύου. Το μήκος του εμβρύου φτάνει τα 18 χιλιοστά.

  • Την 10η εβδομάδα (64η έως 70η ημέρα),

αναπτύσσονται τα δάχτυλα των ποδιών και αρχίζουν να διακρίνονται οι ωοθήκες ή οι όρχεις του εμβρύου το οποίο ξεκινά να λαμβάνει την τελική του μορφή. Τα νεφρά αρχίζουν να λειτουργούν  με το έμβρυο να αρχίζει να ουρεί μέσα στο αμνιακό υγρό και παράλληλα ξεκινά η ανάπτυξη του εντέρου. Το έμβρυο ξεκινάει να κινείται και το μήκος του κυμαίνεται μεταξύ 15-22 χιλιοστών.

  • Την 11η εβδομάδα (71η έως 77η ημέρα),

συνεχίζεται η ανάπτυξη του εμβρύου με τα άνω και κάτω άκρα  να γίνονται πλέον εμφανή. Το μήκος του κυμαίνεται μεταξύ 19-26 χιλιοστών.

  • Την 12η εβδομάδα (78η έως 84η ημέρα),

το μήκος του εμβρύου έχει φτάσει πλέον τα 5,2 εκατοστά και το βάρος του τα 8 γραμμάρια. Τα βλέφαρα του παραμένουν  κλειστά.

Δεύτερο τρίμηνο (13η – 24η εβδομάδα κύησης)

Τα συμπτώματα του πρώτου τριμήνου όπως οι ναυτίες, τα εμετικά επεισόδια και η ανεξήγητη κούραση σταδιακά ελαχιστοποιούνται, ενώ νέα κάνουν την εμφάνισή τους. Παρατηρείται αυξημένη όρεξη για φαγητό και σταδιακή αύξηση του σωματικού  βάρους. Το μέγεθος της μήτρας αρχίζει να αυξάνεται σημαντικά με σταδιακή έξοδο και άνοδό της από τη λεκάνη. Η έγκυος αρχίζει να αισθάνεται αυξανόμενο βάρος και  ήπιο πόνο στην κοιλιά λόγω της αυξανόμενης τάσης των συνδέσμων. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν οι πρώτες ραγάδες στην κοιλιά, στη μέση, στους γλουτούς και στο στήθος. Συνιστάται η καλή ενυδάτωση του σώματος με κάποιο ειδικό προϊόν και η ημερήσια κατανάλωση τουλάχιστον 8 ποτηριών νερού για την ενίσχυση της ελαστικότητας της επιδερμίδας. Το δέρμα ξεκινά να γίνεται πιο σκούρο σε ορισμένες περιοχές του σώματος όπως γύρω από τις θηλές ή στο πρόσωπο (πανάδες & χλόασμα), ενώ μπορεί να εμφανιστεί  μια μαύρη γραμμή στην κοιλιά. Από την 15η – 16η εβδομάδα, αρχίζουν να γίνονται αντιληπτά τα πρώτα σκιρτήματα του εμβρύου.

Η εμβρυική ανάπτυξη ανά εβδομάδα περιλαμβάνει τα εξής :

  • Την 13η εβδομάδα (85η έως 91η ημέρα),

ο ομφάλιος λώρος είναι πλήρως  σχηματισμένος. Το έμβρυο καταπίνει και απορροφά αμνιακό υγρό. Το μήκος του  φτάνει τα 7 εκατοστά και το βάρος του τα 30 γραμμάρια.

  • Την 14η εβδομάδα (92η έως 98η ημέρα),

αρχίζουν να σχηματίζονται τα πτερύγια των αυτιών, Το έντερο του εμβρύου βρίσκεται πλέον μέσα στην κοιλιά του. Χνούδι, γνωστό ως lanugo, αρχίζει να αναπτύσσεται  στο κεφάλι, στα φρύδια και στο σώμα του.

  • Την 15η εβδομάδα (99η έως 105η ημέρα),

έχει αρχίσει ο σχηματισμός του προσώπου. Το κεφάλι του εμβρύου είναι αναλογικά ίσο με το μισό του μέγεθος.  Το μήκος του εμβρύου φτάνει τα 8,7 εκατοστά και το βάρος του τα 45 γραμμάρια.

  • Την 16η εβδομάδα (106η έως 112η ημέρα),

ολοκληρώνεται ο σχηματισμός των έξω γεννητικών οργάνων. Το κυκλοφορικό και το ουροποιητικό σύστημα του εμβρύου λειτουργούν κανονικά. Το μήκος φτάνει περίπου τα 10 εκατοστά και το βάρος τα 80 γραμμάρια.

  • Την 17η εβδομάδα (113η έως 119η ημέρα),

το έμβρυο και ο πλακούντας έχουν περίπου το ίδιο μέγεθος. Το μήκος του φτάνει τα 12 εκατοστά και το βάρος του τα 110 γραμμάρια.

  • Την 18η εβδομάδα (120η έως 126η ημέρα),

το έμβρυο  συνεχίζει την ανάπτυξή του με τα γεννητικά του όργανα να έχουν αναπτυχθεί πλήρως. Το φύλο μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Το μήκος του εμβρύου φτάνει τα 13 εκατοστά και το βάρος του τα 155 γραμμάρια.

  • Την 19η εβδομάδα (127η έως 133η ημέρα),

τα αιμοποιητικά κύτταρα του εμβρύου αναλαμβάνουν την παραγωγή του αίματος.  Στη περίπτωση θηλέως εμβρύου, οι ωοθήκες του έχουν ήδη σχηματισμένα  ωάρια. Το έμβρυο  έχει φτάσει τα 14 εκατοστά σε μήκος και τα 200 γραμμάρια σε  βάρος.

  • Την 20η εβδομάδα (134η έως 141η ημέρα),

αναπτύσσεται σταδιακά  το νευρικό σύστημα του εμβρύου το οποίο μπορεί να αντιλαμβάνεται  εξωτερικά ερεθίσματα όπως ήχους και κινήσεις. Αρχίζουν να διακρίνονται και να προεξέχουν τα αυτιά στα πλάγια της κεφαλής. Μια κολλώδης λευκή ουσία αποκαλουμένη σμήγμα, καλύπτει ολόκληρο το σώμα του εμβρύου με σκοπό να το προστατέψει καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής του στο αμνιακό υγρό. Η χοληδόχος κύστη αρχίζει να παράγει χολή.

  • Την 21η εβδομάδα (141η έως 147η ημέρα),

αρχίζουν να σχηματίζονται τα δόντια κάτω από τα ούλα. Ξεκινά η ανάπτυξη της  τριχοφυΐας του σώματος, των φρυδιών, των βλεφάρων και των νυχιών του εμβρύου.

  • Την 22η εβδομάδα (148η έως 154η ημέρα),

εμφανίζονται οι πρώτες αναπνευστικές κινήσεις  του εμβρύου. Ο εγκέφαλός του αρχίζει να αναπτύσσεται γρήγορα. Τα χείλη και τα μάτια του  γίνονται πλέον πιο ευδιάκριτα.

  • Την 23η εβδομάδα (155η έως 161η ημέρα),

αρχίζουν να μεγαλώνουν κανονικά μαλλιά και νύχια.  Αναπτύσσονται με γρήγορους ρυθμούς οι έλικες του εγκεφάλου. Σε περίπτωση άρρενος εμβρύου, αρχίζει η κάθοδος των όρχεων από την κοιλιά στο όσχεο. Το έμβρυο πλέον ουρεί και πίνει αμνιακό υγρό, αρχίζει να κοιμάται και να ξυπνάει.

  • Την 24η εβδομάδα (162η έως 168η ημέρα),

το έμβρυο συνεχίζει να παίρνει βάρος γρήγορα. Σχηματίζονται το μηκώνιο και τα πρώτα κόπρανα, ενώ το σμήγμα προστατεύει το δέρμα του εμβρύου από το αμνιακό υγρό. Ο εγκέφαλος συνεχίζει να αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς και το έμβρυο  ξεκινά να πιπιλάει τα δάχτυλά του.

Τρίτο τρίμηνο (25η – 40η εβδομάδα κύησης)

Η περαιτέρω αύξηση του μεγέθους της μήτρας, η οποία ανεβαίνει πλέον πάνω από τον ομφαλό και οι συνεχόμενες ορμονικές εναλλαγές χαρακτηρίζουν το τρίτο τρίμηνο και αιτιολογούν τα συμπτώματα που εμφανίζονται. Η αυξανόμενη σε μέγεθος μήτρα προκαλεί τη πίεση της ουροδόχου κύστης με την εμφάνιση συχνουρίας και επεισοδίων κυστίτιδας, τη πίεση του στομάχου με την εμφάνιση δυσφορίας μετά τα γεύματα, τη πίεση του διαφράγματος με δυσκολία στην αναπνοή και πόνο στη μέση λόγω του συνεχώς αυξανόμενου βάρους. Παρατηρείται αυξημένη τριχοφυΐα σε διάφορα σημεία του σώματος. Μπορεί να υπάρχει δυσκολία στον ύπνο και για αυτό συστήνεται η έγκυος να κοιμάται στο πλάι και όχι μπρούμυτα. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν αιμορροΐδες και κιρσοί στα πόδια που θα υποχωρήσουν, όμως, μετά τον τοκετό. Οι κράμπες στα πόδια ενδέχεται να γίνουν πιο έντονες όσο προχωράει η εγκυμοσύνη. Μπορεί επίσης να παρατηρηθούν συσπάσεις της μήτρας ή πόνοι στη μέση που μοιάζουν με αυτούς της περιόδου.  Εάν είναι περισσότερες από 4-5 την ώρα, η έγκυος πρέπει να επικοινωνήσει άμεσα με τον θεράποντα ιατρό της.

Η υπέρταση και η λευκωματουρία (>300mg/24ωρο) χαρακτηρίζουν την ιδιαίτερα επικίνδυνη παθολογική κατάσταση της προεκλαμψίας. Η προεκλαμψία μπορεί να παρουσιαστεί,  συνηθέστερα, μετά τις 30 εβδομάδες προσβάλλοντας την έγκυο, το έμβρυο ή και τους δύο μαζί.   Ο διαβήτης κύησης είναι μια άλλη πιθανή επιπλοκή της εγκυμοσύνης που μπορεί να διαγνωστεί κατά το διάστημα αυτό. Γι αυτό, η τακτική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, η πρώιμη αναγνώριση οιδημάτων στα πόδια και στο πρόσωπο και οι απαραίτητες βιοχημικές εξετάσεις  αποτελούν επιβεβλημένες ενέργειες σε όλο αυτό το διάστημα.

Η εμβρυική ανάπτυξη ανά εβδομάδα περιλαμβάνει τα εξής :

  • Την 25η εβδομάδα (163η έως 175η ημέρα),

το έμβρυο είναι σχεδόν πλήρως σχηματισμένο και αλλάζει συνεχώς στάσεις.

  • Την 26η εβδομάδα (176η έως 182η ημέρα),

το έμβρυο αναπτύσσει περαιτέρω τα αντανακλαστικά του. Η ανταπόκριση στους ήχους βελτιώνεται σταθερά μέχρι την ολοκλήρωση του σχηματισμού των ακουστικών νεύρων. Το δέρμα  γίνεται πιο παχύ και σφιχτό. Το έμβρυο για πρώτη φορά ανοίγει τα μάτια του. Έχει φτάσει πλέον περίπου τα 35 εκατοστά.

  • Την 27η εβδομάδα (183η έως 189η ημέρα),

παρατηρώντας τη κοιλιά, μπορούν να  διακριθούν οι εμβρυικές κινήσεις. Ξεκινά η παραγωγή του επιφανειοδραστικού παράγοντα που  περιβάλλει τις κυψελίδες και συνδράμει στην αναπνοή του νεογνού μετά τον τοκετό. Το μήκος του εμβρύου κυμαίνεται περί τα 37 εκατοστά και το βάρος του περί τα 900 γραμμάρια.

  • Την 28η εβδομάδα (190η έως 196η ημέρα),

το έμβρυο ακούει και ανταποκρίνεται σε εξωτερικούς ήχους (μουσική). Τα έμβρυα που γεννιούνται πρόωρα σε αυτή  τη χρονική στιγμή, έχουν μικρές πιθανότητες επιβίωσης.

  • Την 29η εβδομάδα (197η έως 203η ημέρα),

μεγαλώνει περαιτέρω ο εγκέφαλος και το κρανίο του, αναπτύσσονται οι βλεφαρίδες και τα όργανα  ολοκληρώνουν  την ανάπτυξή τους. Τα μάτια του εμβρύου ανοίγουν και το έμβρυο είναι ικανό να αισθανθεί αλλαγές του φωτός. Το βάρος του φτάνει περίπου το 1 κιλό. Σε περίπτωση πρόωρου τοκετού, το νεογνό κρίνεται ικανό να ζήσει.

  • Την 30η εβδομάδα (204η έως 210η ημέρα),

συνεχίζεται η εμβρυική ανάπτυξη με γρήγορη αύξηση βάρους. Οι εμβρυικοί πνεύμονες και το πεπτικό σύστημα είναι σχεδόν ολοκληρωμένοι. Τα έμβρυο κινείται τακτικά, αλλάζοντας θέσεις και προβολές με το κεφάλι προς τα κάτω ή ανάποδα.

  • Την 31η εβδομάδα (211η έως 217η  ημέρα),

οι εμβρυικές κινήσεις είναι σπανιότερες λόγω  του μειωμένου  χώρου μέσα στον αμνιακό σάκο, αλλά οι κλωτσιές είναι όλο και πιο δυνατές. Το βάρος του εμβρύου ανέρχεται περίπου στα  1.500 γραμμάρια.

  • Την 32η εβδομάδα (218η έως 224η ημέρα),

το έμβρυο βρίσκεται συνήθως με το κεφάλι προς τα κάτω. Στα άρρενα έμβρυα, οι όρχεις ολοκληρώνουν τη κάθοδο τους προς το όσχεο.  Όταν το έμβρυο δεν κοιμάται, κάνει κινήσεις όπως ένα νεογέννητο πιπιλώντας τον αντίχειρά του  ή πιάνοντας  τα πόδια του.  Έμβρυα που γεννιούνται σε αυτή την εβδομάδα με βάρος από 1.500 μέχρι 2.000 γραμμάρια έχουν πολύ καλά ποσοστά επιβίωσης αν και παρουσιάζουν προβλήματα προωρότητας.

  • Την 33η εβδομάδα (225η έως 231η ημέρα),

το έμβρυο μπορεί να εμφανίσει λόξυγκα, ενώ ανταποκρίνεται στο φως και στον ήχο. Τα άκρα του εμβρύου γίνονται πιο χοντρά και το δέρμα του αποκτά ένα ροδαλό χρώμα. Ο όγκος του αμνιακού υγρού αρχίζει να μειώνεται.

  • Την 34η εβδομάδα (232η έως 238η ημέρα),

η ανάπτυξη των εμβρυικών πνευμόνων έχει ολοκληρωθεί. Το βάρος του εμβρύου κυμαίνεται περί τα 2.200 γραμμάρια.  Σε περίπτωση δίδυμης κύησης ενδεχομένως να πλησιάζει η ώρα του τοκετού.

  • Την 35η εβδομάδα (239η έως 245η ημέρα),

έχει εξαφανιστεί το αρχικό χνούδι και οι κινήσεις του εμβρύου είναι περιορισμένες.

  • Την 36η εβδομάδα (246η έως 252η ημέρα),

το έμβρυο  έχει πάρει θέση στο κάτω μέρος της μήτρας συνήθως με το κεφάλι προς τα κάτω.

  • Την 37η εβδομάδα (253η έως 259η ημέρα),

το έμβρυο θεωρείται πλήρως ημερών.

  • Την 38η εβδομάδα (260η έως 266η ημέρα),

το έμβρυο έχει εμπεδωθεί στη λεκάνη και οι πνεύμονές του είναι εντελώς ώριμοι.

  • Την 39η (267η έως 273η) ή την 40η  (274η έως 280η  ημέρα) εβδομάδα,

συνήθως, κρατάτε ήδη το μωρό στα χέρια σας.